Pierwszy awans ROW-u Rybnik do piłkarskiej ekstraklasy czyli z niebytu na salony
To historia, jak szybko można było zbudować z kopciuszka piłkarskiego potentata. ROW Rybnik ledwie pięć lat po powstaniu miał drużynę piłkarską w gronie najlepszych w Polsce. W 1969 roku rybniczanie po raz pierwszy awansowali do ówczesnej I ligi.
Aby uświadomić sobie jak szybki był awans zespołu z Rybnika trzeba się cofnąć do 1964 roku. Na finiszu sezonu 1963/64 w piłkarskich rozgrywkach trzecioligowych miasto Rybnik reprezentowały dwa kluby: Górnik 23 Chwałowice oraz Rybnicki Klub Sportowy Górnik. W końcowej tabeli wyższą lokatę zajął beniaminek z Chwałowic, a RKS znajdował się na spadkowym miejscu. 6 sierpnia 1964 roku partyjne władze postanowiły jednak o fuzji obu klubów. Tym sposobem powstał jeden z najpotężniejszych ośrodków sportowych w kraju. Klub Sportowy Rybnickiego Okręgu Węglowego skupiał 13 sekcji. Każdej z nich patronował osobny zakład, co gwarantowało płynność finansową. Sekcji piłkarskiej przewodził Tadeusz Oczko, dyrektor kopalni Chwałowice. W tej dzielnicy Rybnika pozostały jednak tylko rezerwy KS ROW, które swoje mecze rozgrywały na przykopalnianym boisku. Tymczasem najlepsi piłkarze obu połączonych klubów od sezonu 1964/65 rozgrywali swoje trzecioligowe pojedynki na stadionie przy ulicy Gliwickiej. Już dwa lata później ROW wywalczył awans do II ligi. Podopieczni trenera Czesława Suszczyka w 30 meczach zdobyli 45 punktów, o jeden więcej od Uranii Ruda Śląska.
Apetyty działaczy ROW-u były jednak większe. Marzyła im się drużyna pierwszoligowa, która zająć miała miejsce u boku Górnika Zabrze czy Ruchu Chorzów. Z piłkarzy, którzy wywalczyli awans do II ligi latem 1968 roku w kadrze zostali: Józef Skóra, Jerzy Szulik, Rajmund Kuczera, Henryk Ucherek, Brunon Palenga (wszyscy wychowankowie rybnickich klubów), Roman Sułek, Henryk Broja (obaj wcześniej Górnik Zabrze), Franciszek Pelczar (Rymer Niedobczyce), Paweł Konsek (Orzeł Międzyrzecz), Wojciech Otrząsek (Odra Wodzisław), Rainhold Pilarek, Fryderyk Cholewa (obaj Śląsk Wrocław), Andrzej Cholewa (Naprzód Lipiny), Zbigniew Sadowski (Thorez Wałbrzych) i Alojzy Wiencek (Odra Opole). Ekipę wzmocniło dziewięciu graczy: Jan Kowalski (Górnik Zabrze, na początku lat 60. dziesięć razy zagrał w reprezentacji Polski), Eugeniusz Lerch, Maksymilian Czenczek (obaj Ruch Chorzów), Ryszard Kamiński (Odra Wodzisław) oraz bramkarze Piotr Horn (ŁKS Łódź) i Jan Barow (Ruch Chorzów), a także trójka z drużyny juniorów: Antoni Szebeszczyk, Andrzej Frydecki i Edward Bielewicz. Niestety na całą rundę jesienną ze składu wypadł król strzelców w poprzednim sezonie Jerzy Szulik, który doznał kontuzji łąkotki.
Tylko trzy tysiące kibiców dopingowało rybnicki zespół w pierwszym drugoligowym występie. Zimno, deszcz i porywisty wiatr skutecznie powstrzymały większą ilość kibiców w domu. Oprócz Szulika do gry nie byli zdolni Więcek, Sadowski i Manowski, a bramkarz Kuczera jeszcze parę dni przed meczem miał rękę w gipsie. Mecz z Hutnikiem Kraków zakończył się porażką 0:1, a przeszkodą nie do przejścia dla rybnickich napastników był Józef Golla, który rok później stał się zawodnikiem ROW-u, do końca kariery grał w Rybniku a potem kilkakrotnie, jako trener pracował w rybnickim klubie. Również drugi mecz rybniczanie zakończyli bez punktów. Przegrali bowiem z Thorezem Wałbrzych. Pierwsze zwycięstwo w sezonie piłkarze z Rybnika odnieśli dopiero w trzeciej kolejce, kiedy to pokonali na własnym boisku Włókniarza Pabianice po golu Pawła Konska. Tydzień później pokonali na wyjeździe Lotnika Wrocław. Będący na fali rybniczanie w piątej kolejce odprawili z kwitkiem Lecha Poznań. Gola na wagę dwóch punktów zdobył już w trzeciej minucie gry 19-letni wówczas Andrzej Frydecki. Po tym meczu ROW awansował na czwarte miejsce w tabeli. Tydzień później seria zwycięstw została jednak przerwana. Drużyna ROW-u pojechała do Bydgoszczy zmierzyć się z miejscowym Zawiszą, który miał wówczas na swoim koncie komplet zwycięstw. Do przerwy sensacja wisiała w powietrzu. Po bramce Rainholda Pilarka w 28. minucie goście prowadzili. Jednak po zmianie stron miejscowi pokazali, że zasługują na pozycję, którą zajmują. Wbili rybniczanom trzy gole i spuścili ekipę ROW-u na szóstą lokatę w tabeli.
Kolejne dwa spotkania rundy jesiennej przyniosły klubowi z Rybnika zwycięstwa po 2:0 przed własną publicznością z Unią Tarnów i Cracovią. 24 września ROW
pojechał do Wałbrzycha na mecz z tamtejszym Górnikiem. W rybnickim zespole zadebiutował wówczas supersnajper Eugeniusz Lerch. Popularny „Elek” miał już wtedy w swoim dorobku 85 bramek w najwyższej klasie rozgrywkowej w barwach Ruchu Chorzów. Niezbyt wysoki napastnik (170 cm wzrostu) w 78. minucie
potwierdził swój instynkt strzelecki i ROW wygrał 1:0. Tydzień później, już jako trzecia drużyna w tabeli, ROW podejmował będącą o jedną lokatę niżej Garbarnię Kraków. Obie ekipy podzieliły się punktami.
Wyprawa do Łodzi na mecz z zajmującym trzecie od końca miejsce w tabeli Startem zakończyła się klęską rybniczan 0:3. Tydzień później znów jednak błysnął Lerch. Jego dwa gole plus bramka Henryka Broji dała rybniczanom zwycięstwo 3:1 nad ekipą z Gdyni i powrót na najniższy stopień ligowego podium. 2 października ROW udał się do Poznania na pojedynek z Olimpią. W bramce rybniczan po raz pierwszy stanął w tamtym sezonie Piotr Horn i zadomowił się w niej na wiele miesięcy, „godząc” tym samym rywalizujących wcześniej o tą pozycję Rajmunda Kuczerę i Franciszka Pelczara. W tamtym meczu do przerwy zielono-czarni przegrywali już 0:2, ale po zmianie stron dwie bramki Józefa Skóry uratowały górniczej jedenastce punkt. W ostatnim jesiennym występie na własnym boisku ROW znokautował swojego lokalnego rywala z Raciborza, aplikując mu aż sześć bramek. Hat-trickiem popisał się wówczas Konsek, a po bramce dorzucili Fryderyk Cholewa, Lerch i Broja. W ostatniej kolejce pierwszej części sezonu rybniczanie do 83. minuty prowadzili na wyjeździe z Victorią Jaworzno jednak gospodarze wyrównać ROW rundę jesienną zakończył na czwartym miejscu w tabeli z dorobkiem 19 punktów i realną szansą na awans do I ligi, do której promocję uzyskiwały dwie ekipy. Liderem był Zawisza, który miał na koncie 21 oczek, a drugi Thorez 20. Rybnicką drużynę lepszą różnica bramek wyprzedzała jeszcze Garbarnia Kraków.
Rundę wiosenną rybniczanie rozpoczęli od remisu 1:1 w Nowej Hucie. W zespole po raz pierwszy zagrał wówczas 20-letni Edward Bielewicz (późniejszy mistrz Polski w barwach Stali Mielec). W drugiej kolejce kibice w Rybniku doczekali się prawdziwego święta. ROW podejmował lidera z Wałbrzycha, który po raz pierwszy występował pod nazwą Zagłębie. Do 76. minuty utrzymywał się bezbramkowy remis. Kolejne 11 minut wstrząsnęło jednak Zagłębiem. Kolejno Fryderyk Cholewa,
Paweł Konsek i Eugeniusz Lerch trafiali do siatki i po efektownym zwycięstwie ROW awansował na fotel lidera II ligi. Zawisza bowiem tego samego dnia stracił u siebie punkt w starciu z Włókniarzem Pabianice.
Radość w Rybniku z zajmowanego eksponowanego miejsca nie trwała długo. Tydzień później Włókniarz odebrał tym razem punkt ekipie ROW-u. Zagłębie w tym czasie wygrało i wróciło na fotel lidera, którego nie opuściło już do końca rozgrywek. Po czwartej wiosennej kolejce zostało zachowane status quo. Czołowa trójka wygrała swoje mecze, w tym i ROW, który pokonał u siebie Lotnika Wrocław 2:0. W kolejny weekend Zagłębie wygrało, ROW zremisował (bezbramkowo
na wyjeździe z Lechem), a Zawisza przegrał i sytuacja w czołówce tabeli powoli zaczynała się krystalizować. 21 kwietnia 1968 roku 1968 r. rybniczanie podejmowali na własnym stadionie Zawiszę i w przypadku zwycięstwa ich przewaga nad rywalem wzrosłaby do czterech punktów. Tak też się stało. Po bramkach Józefa Broji
i Eugeniusza Lercha ROW wygrał 2:0, a Zawisza spadł na czwarte miejsce w tabeli. Wyprzedziła go Unia Racibórz, która w dodatku miała jeden mecz zaległy. Kolejne dwa spotkania rybniczanie zremisowali z Unią Tarnów i Cracovią. Jako, że rywale również tracili punkty, to ich pozycja gwarantująca awans do I ligi była
nadal niezagrożona. W dziewiątej wiosennej kolejce ROW pokonał u siebie Górnika Wałbrzych 2:1, a tydzień później przegrał na wyjeździe z Garbarnią Kraków 0:2. Była to ostatnia strata punktów rybniczan w tym sezonie. Od tej pory piłkarze z Rybnika zanotowali pięć kolejnych zwycięstw. W pokonanym polu pozostawili najpierw Start Łódź i MZKS Gdynia. W tym ostatnim meczu zadebiutował w bramce ROW-u pozyskany z Ruchu Chorzów Jan Barow, który w trakcie spotkania zastąpił Horna.
13 czerwca ROW na własnym stadionie podejmował Olimpię Poznań. Zwycięstwo zapewniało mu awans do I ligi już na dwie kolejki przed zakończeniem sezonu. Rybniczanie wyszli na ten pojedynek w niemal takim samym składzie, jak niespełna trzy miesiące wcześniej w meczu z Zagłębiem Wałbrzych. Zbigniewa Sadowskiego zastąpił tylko Edward Bielewicz. Do przerwy utrzymywał się wynik bezbramkowy, jednak po zmianie stron po sześciu minutach gry było już 2:0 dla gospodarzy, a zdobywcą obu bramek był Paweł Konsek. Kolejne dwa gole dołożył później Eugeniusz Lerch i beniaminek II ligi, który pierwszy raz grał w tak
wysokiej klasie rozgrywkowej po jednym sezonie od razu awansował do piłkarskiej elity!
Ostatnie dwa mecze sezonu nie miały już znaczenia. Oba jednak rybniczanie wygrali. Ostatecznie ROW zajął drugie miejsce w tabeli. O jeden punkt lepsze było tylko Zagłębie Wałbrzych. Na trzecim miejscu w tabeli sezon zakończyła Garbarnia Kraków, która miała aż osiem oczek straty do rybnickiej drużyny. Niebawem rybniczanie mieli się przekonać, że I liga to naprawdę wysokie progi...
Droga do awansu
Runda jesienna (1967):
6.08.1967
ROW Rybnik - Hutnik Kraków 0:1 (0:0)
0:1 - Ankus, 64 min.
ROW: Kuczera - Sułek, Czenczek, Otrząsek, Broja, Szebeszczyk, F. Cholewa, Skóra, Pilarek, A. Cholewa, Konsek.
13.08.1967
Thorez Wałbrzych - ROW Rybnik 3:1 (2:0)
1:0 - Kasprzyk 17 min.
2:0 - Kasprzyk 37 min.
2:1 - Broja 55 min.
3:1 - Pawlica 67 min.
ROW: Pelczar - Sułek, Czenczek, Otrząsek, Kamiński, Sadowski, Kowalski, Skóra, Pilarek, Broja, Frydecki (46. A. Cholewa).
20.08.1967
ROW Rybnik - Włókniarz Pabianice 1:0 (1:0)
1:0 - Konsek, 17 min.
ROW: Kuczera - Sułek, Czenczek, Sadowski, Broja, Kamiński, Skóra, Pilarek, Kowalski, A. Cholewa, Konsek.
27.08.1967
Lotnik Wrocław - ROW Rybnik 1:3 (0:0)
0:1 - Broja 63 min.
0:2 - Pilarek 69 min.
1:2 - Famulski 71 min.
1:3 - Frydecki 74 min.
ROW: Pelczar - Sułek, Czenczek, Ucherek, Sadowski, Skóra, Palenga (46. Frydecki), Pilarek, Kowalski, Broja, Konsek.
3.09.1967
ROW Rybnik - Lech Poznań 1:0 (1:0)
1:0 - Frydecki, 3 min.
ROW: Kuczera - Sułek, Czenczek, Ucherek, Sadowski, Skóra, Konsek, Pilarek, Kowalski, Broja, Frydecki.
10.09.1967
Zawisza Bydgoszcz - ROW Rybnik 3:1 (0:1)
0:1 - Pilarek 28 min.
1:1 - Unton 46 min.
2:1 - Unton 52 min.
3:1 - Szaryński 69 min.
ROW: Pelczar - Sułek, Kamiński, Czenczek, Sadowski, Skóra, Konsek, Pilarek, Kowalski, Broja, Frydecki.
13.09.1967
ROW Rybnik - Unia Tarnów 2:0 (0:0)
1:0 - Broja 65 min.
2:0 - Konsek 87 min.
ROW: Kuczera - Sułek, Kamiński, Czenczek, Sadowski, Skóra, Konsek, Pilarek, Kowalski (46. Wiencek), Broja, Frydecki.
17.09.1967
ROW Rybnik - Cracovia 2:0 (1:0)
1:0 - Skóra 4 min.
2:0 - Broja 66 min.
ROW: Kuczera - Sułek, Kamiński, Czenczek, Sadowski, Skóra, Konsek, Pilarek, Wiencek, Broja, Frydecki.
24.09.1967
Górnik Wałbrzych - ROW Rybnik 0:1 (0:0)
0:1 - Lerch, 78 min.
ROW: Pelczar - Sułek, Kamiński, Broja, Sadowski, Skóra, Konsek, Pilarek, Wiencek, Lerch, Frydecki (46. F. Cholewa).
1.10.1967
ROW Rybnik - Garbarnia Kraków 1:1 (0:0)
1:0 - Konsek 47 min.
1:1 - Kucharczyk 75 min.
ROW: Pelczar - Sułek, Kamiński, Broja, Sadowski, Skóra, Konsek, Kowalski, Pilarek, Lerch, Frydecki (46. F. Cholewa).
8.10.1967
Start Łódź - ROW Rybnik 3:0 (2:0)
1:0 - Milczarek 15 min.
2:0 - Rak 20 min.
3:0 - Milczarek 65 min.
ROW: Pelczar (46. Kuczera) - Sułek, Czenczek, Broja, Sadowski, Skóra, F. Cholewa, Pilarek (46. Wiencek), Kowalski, Lerch, Konsek.
15.10.1967
ROW Rybnik - MZKS Gdynia 3:1 (2:0)
1:0 Broja 23 min.
2:0 Lerch 36 min.
3:0 Lerch 49 min.
3:1 Chodakowski 75 min.
ROW: Pelczar - Sułek, Kamiński, Czenczek, Sadowski, Skóra, F. Cholewa, Broja, Wiencek, Lerch, Frydecki.
22.10.1967
Olimpia Poznań - ROW Rybnik 2:2 (2:0)
1:0 - Nester 8 min.
2:0 - Wojciechowski 38 min.
2:1 - Skóra 52 min.
2:2 - Skóra 73 min.
ROW: Horn - Sułek, Kamiński, Czenczek, Sadowski, Skóra, F.Cholewa, Broja, Wiencek, Lerch (46. Pilarek), Frydecki.
5.11.1967
ROW Rybnik - Unia Racibórz 6:0 (3:0)
1:0 - Konsek 1 min.
2:0 - F.Cholewa 22 min.
3:0 - Konsek 32 min.
4:0 - Konsek 53 min.
5:0 - Lerch 72 min.
6:0 - Broja, 82 min.
ROW: Horn - Sułek, Kamiński, Czenczek, Sadowski, Skóra, F. Cholewa, Broja, Kowalski, Lerch, Konsek.
12.11.1967
Victoria Jaworzno - ROW Rybnik 0:2 (0:0)
0:1 - Konsek 55 min.
1:1 - Glick 83 min.
ROW: Horn - Broja, Kamiński, Czenczek, Sadowski, Skóra, F. Cholewa, Pilarek (46. Otrząsek), Kowalski, Lerch, Konsek.
Runda wiosenna (1968):
10.03.1968
Hutnik Kraków - ROW Rybnik 1:1 (0:1)
0:1 - Konsek 29 min.
1:1 - Kasalik 45 min.
ROW: Horn - Sułek, Kamiński, Czenczek, Bielewicz, Skóra, Konsek, Kowalski, Broja, F. Cholewa, Lerch.
17.03.1968
ROW Rybnik - Thorez Wałbrzych 3:0 (0:0)
1:0 - F. Cholewa 76 min.
2:0 - Konsek 85 min.
3:0 - Lerch 87 min.
ROW: Horn - Sułek, Kamiński, Czenczek, Sadowski, Skóra, Konsek, Kowalski, Broja, F. Cholewa, Lerch.
24.03.1968
Włókniarz Pabianice - ROW Rybnik 0:0
ROW: Horn - Bielewicz, Kamiński, Czenczek, Wiencek, Skóra, Konsek, Kowalski (46. Pilarek), Broja, F. Cholewa, Lerch.
31.03.1968
ROW Rybnik - Lotnik Wrocław 2:0 (1:0)
1:0 - Lerch, 30 min.
2:0 - F. Cholewa, 89 min.
ROW: Horn - Bielewicz, Kamiński, Czenczek, Wiencek, Skóra, Konsek, Kowalski, Broja, F. Cholewa, Lerch.
7.04.1968
Lech Poznań - ROW Rybnik 0:0
ROW: Horn - Bielewicz, Kamiński, Czenczek, Wiencek, Skóra, Konsek, Kowalski, Broja, Lerch, Frydecki.
21.04.1968
ROW Rybnik - Zawisza Bydgoszcz 2:0 (0:0)
1:0 - Broja 57 min.
2:0 - Lerch 83 min.
ROW: Horn - Sułek, Kamiński, Czenczek, Wiencek (46. Bielewicz), Pilarek, Konsek, Kowalski, Broja, Lerch, F. Cholewa.
28.04.1968
Unia Tarnów - ROW Rybnik 1:1 (0:0)
1:0 - ?
1:1 - Lerch, 89 min.
ROW: Horn - Sułek, Kamiński, Czenczek, Bielewicz, Skóra, Konsek, Kowalski, Broja, Lerch, F. Cholewa (46. Frydecki).
8.05.1968
Cracovia - ROW Rybnik 0:0
ROW: Horn - Sułek, Kamiński, Czenczek, Bielewicz, Skóra, Konsek, Kowalski, Broja, Lerch, F. Cholewa.
12.05.1968
ROW Rybnik - Górnik Wałbrzych 2:1 (1:0)
1:0 - Broja, 20 min.
1:1 - Garłowski, 51 min.
2:1 - Broja, 75 min.
ROW: Horn - Sułek, Kamiński, Czenczek, Bielewicz, Skóra, Konsek, Kowalski, Broja, Lerch, F. Cholewa.
19.05.1968
Garbarnia Kraków - ROW Rybnik 2:0 (0:0)
1:0 - Broja, 82 min. (samobójczy)
2:0 - Miceusz, 89 min.
ROW: Horn - Sułek, Kamiński, Czenczek, Bielewicz, Skóra, Konsek, Kowalski, Broja, Lerch, F. Cholewa.
26.05.1968
ROW Rybnik - Start Łódź 3:0 (2:0)
1:0 - F. Cholewa, 21 min.
2:0 - Lerch, 21 min.
3:0 - Frydecki, 52 min.
ROW: Horn, Sułek - Kamiński, Czenczek, Bielewicz, Skóra, Konsek (46. Frydecki), Broja, Kowalski, Lerch, F. Cholewa.
2.06.1968
MZKS Gdynia - ROW Rybnik 1:3 (0:2)
0:1 - Konsek, 18 min.
0:2 - Broja, 28 min.
0:3 - F.Cholewa, 63 min.
1:3 - Przybylski, 89 min.
ROW: Horn (46. Barow), Sułek, Kamiński, Czenczek, Bielewicz, Skóra, Konsek, Broja, Pilarek, Lerch, F. Cholewa.
13.06.1968
ROW Rybnik - Olimpia Poznań 4:0 (0:0)
1:0 - Konsek, 49 min.
2:0 - Konsek, 51 min.
3:0 - Lerch, 58 min.
4:0 - Lerch, 71 min.
ROW: Horn - Sułek, Kamiński, Czenczek, Bielewicz, Skóra, Konsek, Broja, Kowalski, Lerch, F. Cholewa.
16.06.1968
Unia Racibórz - ROW Rybnik 0:3 (0:2)
0:1 - Skóra, 30 min.
0:2 - Kowalski, 44 min.
0:3 - Kowalski, 51 min.
ROW: Barow - Sułek, Kamiński, Czenczek, Bielewicz, Skóra, Broja, Kowalski, Lerch, F. Cholewa, Frydecki.
23.06.1968
ROW Rybnik - Victoria Jaworzno 2:0 (0:0)
1:0 - F. Cholewa, 70 min.
2:0 - F. Cholewa, 82 min.
ROW: Horn (46. Barow) - Sułek, Kamiński, Czenczek, Bielewicz, Skóra, F. Cholewa, Broja, Kowalski, Lerch, Frydecki (46. Pilarek).
Końcowa tabela II ligi w sezonie 1967/68:
1. | Zagłębie Wałbrzych | 30 | 43 | 58:29 |
2. | ROW Rybnik | 30 | 42 | 51:22 |
3. | Garbarnia Kraków | 30 | 34 | 38:23 |
4. | Lech Poznań | 30 | 33 | 29:29 |
5. | Unia Racibórz | 30 | 32 | 42:40 |
6. | Unia Tarnów | 30 | 30 | 40:37 |
7. | Zawisza Bydgoszcz | 30 | 30 | 39:38 |
8. | Hutnik Kraków | 30 | 30 | 37:39 |
9. | Górnik Wałbrzych | 30 | 29 | 42:38 |
10 | Cracovia | 30 | 29 | 24:28 |
11. | Olimpia Poznań | 30 | 29 | 35:48 |
12 | Start Łódź | 30 | 28 | 34:31 |
13. | Lotnik Wrocław | 30 | 25 | 38:46 |
14. | Victoria Jaworzno | 30 | 23 | 27:43 |
15. | MZKS Gdynia | 30 | 22 | 21:38 |
16. | Włókniarz Pabianice | 30 | 21 | 22:48 |
Źródła:
50 lat temu... - Janusz Kula
Z zeszytów pana Andrzeja - Sport po godzinach (nr 1 (12) z 6 stycznia 2009)
własne